بررسی علل و عوامل موثر بر همسرکشی (تحلیل محتوای پرونده های همسرکشی)

همسرکشی مسئله ای فردی، خانوادگی و اجتماعی است که تأثیر مخرب و نابودکننده ای بر امنیت و سلامت عمومی جامعه به جای می گذارد. قتل های خانوادگی، به خصوص همسرکشی، برخلاف قتل های دیگر، خشونتی تصادفی و نامحتمل نیست بلکه ماجرای غم انگیزی از انواع خشونت خانوادگی و فشارها را در خود پنهان دارند. زمانی که پای خانواده و خشونت موجود در آن به میان می آید، همسرکشی قله ی کوه یخی است: بخشی کوچک اما آشکار از مشکلی بزرگ و پنهان. هدف پژوهش حاضر، کشف علل و عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر پدیده ی همسرکشی است. در این تحقیق سعی شده با استفاده از روش کیفی به این مهم دست یابیم. به این منظور، از میان پرونده های همسرکشی مربوط به قتل هایی که در خلال سالهای 1380 تا 1387 در استان تهران رخ داده است، 34 پرونده، 17 مورد مربوط به همسرکشی مردان و 17 مورد مربوط به شوهرکشی زنان، به طور تصادفی انتخاب شدند. پرونده ها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد که وجود فشارهای روانی ـ اجتماعی وارده بر زنان و مردان در خانواده در غیاب و ضعف شبکه های حمایتی اجتماعی و فردی، معاشرت با دوستان بزهکار و انسداد راههای قانونی مواجه با این فشارها، همسران را به قتل شریک زندگی سوق می دهد. علاوه بر این، تضاد و تعارض در خانواده به سبب ساختار نابرابر قدرت و مشکلات شخصیتی نیز بر ارتکاب همسرکشی تأثیر داشتند. نتایج همچنین، تأثیر متغیرهای دموگرافیکی چون پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی زن و شوهر و خانواده منشاء، سن زن و شوهر، تعداد و سن فرزندان را در وقوع همسرکشی نشان داده اند.